دندان پزشکی

اولین مجموعه از دندان های کودک (20 دندان)، دندان های شیری نامیده می شود و در حدود شش ماهگی شروع به رویش می کنند، اگرچه زمان رویش از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. اولین دندانی که ظاهر می شود دندان های ثنایای مرکزی یا همان چیزی است که بسیاری از ما از آن به عنوان دندان های جلو یاد می کنیم. دندان های پایین معمولاً قبل از دندان های بالایی رویش می کنند. اکثر کودکان تا سه سالگی مجموعه کاملی از دندان های شیری خواهند داشت.

دندان های شیری کودکان به تدریج با دندان های دائمی یا بزرگسال جایگزین می شوند. 32 دندان دائمی وجود دارد و معمولاً زمانی که کودک به شش سالگی می رسد این دندان ها جایگزین دندان های قبلی می شوند، به این معنی که کودک شما تقریباً همزمان با ورود به دبستان شروع به از دست دادن دندان های اصلی خود می کند! البته، این موضوع در هر کودکی متفاوت بوده و برخی ممکن است از دست دادن اولین دندان شیری خود را در پنج سالگی تجربه کنند، در حالی که در برخی افراد ممکن است در سن هفت سالگی این مورد رخ دهد. اکنون پاسخ به این سوال مهم است که:

کدام دندان شیری زودتر می افتد؟

درست مانند نحوه رویش دندان های شیری در سنین مختلف، افتادن آن ها در زمان های مختلف رخ می دهد. دندان های ثنایای مرکزی معمولاً اولین دندان هایی هستند که در حدود شش تا هفت سالگی با دندان های ثنایای مرکزی دائمی جایگزین می شوند. در واقع، دندان های شیری در کودکان به همان ترتیبی که ظاهر شده اند، می ریزند. این دندان‌ ها معمولاً ابتدا در لثه پایین در می‌آیند، بنابراین اولین دندان ‌هایی هستند که می ‌افتند. به دنبال آن دندان های ثنایای جانبی (در کنار دندان های ثنایای مرکزی) و سپس دندان های مولر اول، مولر دوم و دندان نیش (کاسپید) قرار می گیرند.

در واقع تمام دندان های شیری باید تا زمانی که کودک 12 ساله شود، بیفتند. این بدان معناست که در سنین 6 تا 12 سالگی، کودک شما ترکیبی از دندان های شیری و بزرگسالان را در دهان خود خواهد داشت. هنگامی که یک دندان دائمی آماده رویش است، ریشه دندان شیری شروع به حل شدن می کند تا زمانی که کاملا از بین برود. در آن نقطه، دندان "لق" است و فقط توسط بافت لثه اطراف در جای خود ثابت می شود. در واقع ترتیب افتادن دندان ها به این ترتیب است:

1.       ثنایای مرکزی

شاید تعجب کنید که بیشتر مردم دندان های شیری خود را به ترتیب رویش از دست می دهند. به این ترتیب، از آنجایی که دندان ‌های ثنایای مرکزی پایین اولین دندان ‌هایی هستند که در حدود 6 ماهگی ظاهر می ‌شوند، اولین دندان‌ هایی هستند که در سنین 6 یا 7 سالگی لق می ‌شوند و فضا را برای دندان‌ های دائمی باز می‌کنند.

بعد از ثنایای مرکزی تحتانی، دندان های ثنایای مرکزی بالایی بیرون می آیند و راه را برای دندان های ثنایای مرکزی فوقانی بزرگتر که همه ما انتظار داریم در بزرگسالان ببینیم باز می شود. غیر معمول نیست که کودکان هنگام از دست دادن دندان کمی درد یا ناراحتی را تجربه کنند. پس از افتادن دندان:

Ø      از کودکتان بخواهید که دهان خود را با یک محلول آب نمک ساده شسته تا به تمیز کردن لثه هایش کمک کند.

Ø      از مقداری گاز برای پوشاندن ناحیه ای که به سوکت معروف است، استفاده کرده و آن ها را تشویق کنید که آب دهان را خارج نکنند، زیرا باعث خونریزی می شود.

Ø      در صورت وجود درد یا ناراحتی، پس از قطع خونریزی، یک پارچه سرد و مرطوب در آن ناحیه قرار دهید.

 

2.       ثنایای جانبی

پس از ریختن دندان های ثنایای مرکزی، دندان های بعدی ثنایای جانبی خواهند بود. معمولاً ابتدا ثنایای جانبی فوقانی لق می شوند. این موضوع اغلب بین 7 تا 8 سالگی رخ می دهد.

3.       مولرهای اولیه

در مقایسه با زمانی که برای اولین بار دندان های فرزندتان روییده است، از دست دادن آن ها می تواند برای والدین بسیار آسان تر باشد. در حالی که دندان درآوردن ممکن است به طور کلی ناراحت کننده باشد، دندان های آسیاب ورودی ممکن است به خصوص برای نوزادان و کودکان نوپا دردناک باشد. در مقابل، دندان‌های آسیاب شیری (همچنین به عنوان مولر اول شناخته می‌شوند) معمولاً هنگام افتادن یا جایگزینی با مولرهای دائمی دردناک نیستند. این دندان ها معمولاً در سنین 9 تا 11 سالگی ریخته می شوند.

4.       مولرهای دوم و دندان نیش

آخرین مجموعه ای از دندان های شیری که می افتند، دندان نیش و مولر دوم هستند. دندان نیش معمولا بین سنین 9 تا 12 سالگی از بین می رود، در حالی که دندان های آسیاب دوم آخرین دندان های شیری هستند که کودک شما از دست می دهد. این دسته از دندان های نهایی معمولا در سنین 10 تا 12 سالگی ریخته می شوند.

همانطور که کودک رشد می کند، فک های او نیز رشد می کنند تا دندان های دائمی بزرگتر را در خود جای دهند. هنگامی که کودک به سن 13 سالگی رسید، باید مجموعه کاملی از دندان های دائمی داشته باشد. دندان های شیری معمولاً تا زمانی که توسط دندان های دائمی بیرون رانده شوند، در جای خود باقی می مانند. اگر کودکی در اثر پوسیدگی یا تصادف دندان شیری خود را زود از دست بدهد، ممکن است دندان دائمی به فضای خالی بیفتد. این می تواند دندان های دائمی را شلوغ کند و باعث کج آمدن آن ها شود. مهم است که به محض بیرون آمدن اولین دندان شیری فرزندتان، رعایت بهداشت دهان و دندان را شروع کنید:

Ø      به کودک خود یادآوری کنید که حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزند. نظارت کنید و در صورت نیاز کمک ارائه دهید.

Ø      به کودک خود کمک کنید روزانه بین دندان های خود را تمیز کند.

Ø      رژیم غذایی سالم داشته باشید و غذاها و نوشیدنی های شیرین را محدود کنید.

Ø      ویزیت های منظم دندانپزشکی را برای کودک خود برنامه ریزی کنید.

Ø      چنانچه دندان شیری دچار آسیب یا خرابی شد لازم است تا زمان رویش دندان دائمی از مواد پر کردن دندان استفاده شود.

علائم افتادن دندان شیری

روند رویش دندان در نوزادان مرحله ای هیجان انگیز است که اغلب با چالش های خاصی همراه است. یکی از نقاط عطف مهم در این مرحله زمانی است که دندان های شیری شروع به افتادن می کنند تا راه برای دندان های دائمی باز شود. برای والدین بسیار مهم است که از علائمی که نشان می دهد دندان شیری آماده برداشتن است، آگاه باشند. در ادامه، برخی از این نشانه‌ ها را بررسی می‌کنیم.

1.       تحرک دندان:

یکی از واضح ترین علائمی که نشان می دهد دندان شیری آماده افتادن است، تحرک آن می باشد. زمانی که دندان های شیری در شرف افتادن هستند، معمولاً کمی لق می شوند. هنگامی که کودک غذا را می جود یا حتی وقتی با انگشت تمیز به آرامی آن را لمس می کنید، ممکن است متوجه حرکت دندان به جلو و عقب شوید. با این حال، در صورتی که دندان هنوز به اندازه کافی لق نشده باشد، باید احتیاط کرد و از کشیدن اجباری خودداری نمود.

2.       رویش دندان دائمی:

یکی دیگر از نشانه های بارز آماده بودن دندان های شیری برای افتادن، رویش دندان دائمی پشت آن است. ممکن است متوجه شوید که یک دندان جدید از پشت دندان شیری بیرون می آید و به تدریج آن را به سمت بیرون فشار می دهد. در این مورد، مهم است که صبور باشید و اجازه دهید روند طبیعی ظاهر شود. دندان دائمی راه خود را پیدا کرده و دندان شیری را به طور مناسب جایگزین می کند.

3.       تغییرات در ظاهر دندان شیری:

قبل از افتادن، دندان شیری ممکن است دچار تغییرات قابل مشاهده ای شود. ممکن است تیره‌تر یا زردتر شده که طبیعی است و به دلیل تحلیل بافت‌های ریشه می باشد. علاوه بر این، ممکن است متوجه ترک‌ ها یا شکاف‌ های کوچک در مینای دندان شوید. این تغییرات نشان دهنده این است که دندان شیری در حال افتادن است و به زودی دندان دائمی جایگزین آن می شود.

4.       ناراحتی یا درد:

کودک شما ممکن است در ناحیه ای که دندان شیری در حال افتادن است، احساس ناراحتی یا درد کند. آن ها ممکن است بیش از حد معمول شکایت کنند، در جویدن مشکل داشته باشند یا هنگام لمس ناحیه آسیب دیده حساسیت نشان دهند. هنگامی که زمان افتادن دندان شیری فرا می رسد، احساس ترس، اضطراب یا ناراحتی برای برخی از نوزادان طبیعی است. اگر کودک شما گریه می کند یا بی قرار به نظر می رسد، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کمک به او در طول این فرآیند احساس راحتی بیشتری انجام دهید:

الف) حمایت عاطفی: کودک شما ممکن است در مورد احساس از دست دادن دندان احساس سردرگمی یا ترس کند. کلمات تشویق کننده، در آغوش گرفتن، و نوازش های ملایم را برای اطمینان دادن به آن ها ارائه دهید.

ب) تسکین درد: اگر کودک شما به دلیل افتادن دندان شیری احساس ناراحتی یا درد کرد، می توانید از روش های طبیعی برای کاهش این ناراحتی استفاده کنید. استفاده از کمپرس سرد در ناحیه آسیب دیده یا دادن غذاهای نرم تر و خنک تر به آن ها می تواند تا حدودی در تسکین درد موثر باشد.

ج) از کشیدن اجباری خودداری کنید: اگرچه ممکن است کمک به کودک در لق شدن دندان شیری وسوسه انگیز باشد، اما مهم است که به خاطر داشته باشید که کشیدن اجباری می تواند باعث آسیب و درد اضافی شود. اجازه دهید دندان به طور طبیعی بدون مداخله بیفتد.

د) با یک متخصص دندانپزشک مشورت کنید: اگر کودک شما سطح بالایی از ناراحتی یا درد بیش از حد را نشان می دهد، یا اگر افتادن دندان شیری به طور قابل توجهی به تأخیر افتاده است، توصیه می شود با دندانپزشک اطفال مشورت کنید. متخصص می تواند وضعیت را ارزیابی کند و توصیه های مناسب را برای اطمینان از درست بودن همه چیز به شما ارائه دهد.

افتادن دندان های شیری بخشی طبیعی از رشد دندانی کودک است. توجه به نشانه‌ هایی که نشان می‌دهند دندان شیری آماده برداشتن است، کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که این فرآیند به درستی و بدون عارضه انجام می ‌شود. به تحرک دندان، ظاهر دندان دائمی، تغییرات ظاهری دندان شیری و هر گونه ناراحتی یا دردی که ممکن است کودک شما تجربه کند، توجه نمایید. اگر شک یا نگرانی دارید، از مشورت با دندانپزشک اطفال دریغ نکنید که می تواند راهنمایی های لازم را برای مراقبت صحیح از سلامت دندان کودک شما ارائه دهد. به یاد داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و زمان افتادن دندان شیری ممکن است نسبت به فرد دیگر متفاوت باشد، بنابراین صبور باشید و در طول این فرآیند هیجان انگیز از کودک خود حمایت کنید.